Mimari Mekan Konsepti

Yapı konstrüksiyon açısından kâgir olarak inşa edilmiştir. Duvarlar kesme taş, kemerler ve kubbe tuğladandır.

Selimiye Camii ve Külliyesi’nin kapladığı alan, 22.202 m²’dir. Mimarlık tarihinde, en geniş mekâna kurulu yapı olarak kabul edilen Selimiye Camii, iç bölümüyle 1.620 m²'lik, tümüyle 2.475 m² lik bir alanı kaplamaktadır. Cami, biri açık, diğeri kapalı eni 60 metre, boyu 44 metre uzunluğunda iki bölümden oluşmaktadır. Açık bölüm, on sekiz kubbeli olan şadırvanlı avlu bölümü, kapalı bölüm de ibadet yapılan kapalı harim bölümüdür. Kapalı bölümün orta alanını 31.30 metre çapındaki kubbe örtmektedir.

Kubbenin çapı 31.30 metre, yerden kubbenin kilit taşına olan yüksekliği 42.30 metre, kubbe kasnağı yüksekliği 14.91 metre[1] ve minarelerin yüksekliği 79.89 metredir.[2] Cami, Darül-kurra, Darül-hadis, dört yanı duvarlarla çevrili 190 x 130 metre boyutlarında büyük dikdörtgen avlunun içine, ortada cami ve güneydeki ikiz eğitim yapıları olmak üzere, simetrik bir düzende yerleştirilmiştir. Büyük avlunun güneybatı cephesinde de boydan boya Arasta ve Arasta kitlesine sırtını vermiş olan Sıbyan mektebi yer almaktadır.[3]

Büyük kubbenin dört yanında ve ona yakın bulunan minareler yapının dikeylik hissini arttırmaktadır. Bunda kasnak pencerelerinin dar ve yüksek oluşuyla, ağırlık kulelerini örten sivri kubbelerin de payı vardır. Fakat asıl etken Sinan’a özgü çubuklu gövdeleriyle olduklarından daha yüksek duran minarelerdir. Dördü de zeminden ucuna kadar 79.89 metre boyundaki Selimiye minareleri, üçer şerefelidir ve son cemaat yeri köşesindekilerin şerefelerine üç ayrı merdivenle çıkılmaktadır. Merdivenlerin kapıları kuzeydoğuya ve güneybatıya olmak üzere dış avluya açılmıştır.

Caminin yan cephelerindeki destek duvarlarının revaklı şekilde düzenlenmesi, bu düzenlemenin insan boyutuyla bağdaşan bir düzenlemeye gitmesi kitle plastiği konusunda hem hareketli cephe yaratılması, hem de kitle plastiği teknolojisinin önemli örneğini oluşturmaktadır.

[1] Erol Çetin, “Günümüzde Yapılan Selimiye Cami Restorasyonu”, Uluslararası Mimar Sinan Sempozyumu Bildirileri, (Ankara, 24-27 Ekim 1988), Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı, Ankara, 1996, s. 82.

[2] Oktay Aslanapa, Edirne’de Türk Mimarisinin Gelişmesi, Edirne Edirne’nin 600. Fetih Yıldönümü Armağan Kitabı, TTK, Ankara, 1993, s. 229.

[3] Aptullah Kuran, Mimar Sinan, Hürriyet Vakfı Yayınları, 1985, s. 165.